Trwająca już ponad 3 lata, druga faza wojny na Ukrainie zdaniem wielu przechodzi w fazę schyłkową, która wprawdzie pochłonie jeszcze wiele ofiar zarówno wśród żołnierzy jak i ludności cywilnej. Jacek Przybylski w najnowszym numerze “Do Rzeczy” wskazuje na to, że największe potencjalne zyski z zawieszenia broni na Ukrainie, a co za tym idzie wzrostu PKB oraz popytu zyskać mogą kraje Europy Środkowej i Wschodniej. Strefa euro miałaby zyskać 0,2 proc. PKB, a prawdziwy, trwały pokój miałby dać wedle szacunków nawet 0,5 proc. PKB. Trwały pokój dodatkowo mógłby także zmniejszyć inflację, zwiększyć nastroje konsumenckie oraz doprowadzić do istotnego spadku cen surowców energetycznych. W końcu jak pisze autor, trwały pokój dawałby szansę na lukratywne kontrakty na odbudowę Ukrainy.
Ogromne koszty odbudowy
Jacek Przybylski podaje, że szacunki Banku Światowego, we współpracy z ONZ, Komisją Unii Europejskiej i rządem kijowskim wskazują, że koszt odbudowy Ukrainy ze zniszczeń wojennych miałby na obecną chwilę wynieść 506 mld euro. To trzykrotność PKB Ukrainy z 2024 r. A przecież z przedłużaniem się konfliktu kwota będzie tylko rosła. Unia Europejska do 2027 roku na odbudowę ma wydać 50 mld euro. Najwięcej mają zyskać firmy z Niemiec oraz praktycznej Hiszpanii, która zyskała zwolnienie w wydatków 5 proc. PKB na uzbrojenie. Zarobić mają także z finansowania z krajów zewnętrznych na tym Amerykanie, Brytyjczycy, Japończycy, Norwedzy, Szwedzi, Austriacy, Saudowie czy Turcy. Autor wspomina o tym, że zarobić miałaby także Polska, chociaż nie wiadomo czy przy obsłudze zagranicznych inwestorów czy też jako główni bohaterowie. Wymienia się tutaj takie firmy jak PZU, Śnieżka, LPP, Gersanit, Barlinek, Fakro, PKO BP KredoBank. W końcu ważną rolę może odegrać BGK. Autor zapomina wspomnieć o tym, że przecież zapowiadano już, że Polska będzie odbudowywać Donbas będący przecież pod kontrolą Rosji, a wcześniej ostrzegano przed tym, że wszystko może się skończyć jak w przypadku odbudowy Iraku, czyli niczym.
Główne branże
Po tym jak doprowadzono prowokacjami do zniszczenia kraju, który teraz chce się odbudowywać, zarobić na tym mają szanse branże mieszkaniowe, drogowe. Do tego dochodzić ma energetyka z naciskiem na odnawialne źródła energii, rolnictwo i przemysł spożywczy. Możliwym źródłem sukcesu może być także sektor usług. Do tego polscy przedsiębiorcy liczą na wzrost eksportu na Ukrainę, ale ze względu chyba na brak zaufania i przykre doświadczenia tylko 6 proc. z nich chciałoby inwestować w tym kraju po zakończeniu konfliktu. Chętni wywodzą się głównie z branż chemicznej, produkcji maszyn oraz spożywczej. Zyski z odbudowy to jednak już mniej optymistyczna strona, gdyż nawet jeśli Polska będzie w tym uczestniczyć to prognozy i tak będące tylko prognozami wskazują, że PKB Polski mógłby wzrosnąć o 0,2 PKB, w przypadku gdy koszty odbudowy sięgną 300 mld dol. No i w przypadku w gdy w ogóle zostaniemy dopuszczeni do tego i nie będzie to Donbas. Niby zdanie analityków jedna trzecia przypaść ma zagranicznym firmom (cokolwiek to znaczy), a ewentualne kontrakty będą przypadać proporcjonalnie do zaangażowania poszczególnych krajów w pomoc dla Ukrainy. Co przecież teoretycznie przyznawałoby ogromny procent tego Polsce. Z tymże krótkoterminowe zyski mogłyby zostać wyparte przez długoterminowe skutki, które miałyby być negatywne. Spaść miałyby także koszty transportu drogą morską, tak jak koszty ubezpieczenia ładunków.
Różnie może być
Autor przytacza trzy scenariusze rozwoju wydarzeń. Przy scenariuszu zawarcia porozumienia między Rosją i Ukrainą przy mediacji USA zniesiono by część sankcji na Rosję. Inwestorzy mieliby apetyt na aktywa rynków wschodzących i miałyby umocnić się waluty Europy Środkowo-Wschodniej. Gdyż wcześniej miały one ucierpieć na konflikcie. Druga prognoza zakłada zamrożenie konfliktu oraz dalsze wyniszczanie gospodarki, przy podtrzymywaniu rozmów pokojowych. A to oznaczałoby niepewność inwestycyjną w Europie Środkowo-Wschodniej. Oprócz tego występowałaby wysoka zmienność cen ropy i gazu. Trzeci scenariusz oznacza eskalację i presję na Kijów oraz Moskwę, umocnienie dolara, osłabienie euro, skokowy wzrost cen gazu i ropy. Przytaczana jest też wypowiedź ekonomisty VeloBanku, dr Piotra Araka o tym, że oddanie Donbasu, byłoby ciosem dla potencjału przemysłowego Ukrainy, z drugiej strony przyspieszyłoby restrukturyzację gospodarki i przesunięcie ciężaru na Zachód. Trzeba podkreślić, że przecież obawy o to są bezzasadne, gdyż Donbas nie wróci już pod kontrolę Kijowa.
Nowe wyzwania dla gospodarek Europy
Pokój może nie być korzystny dla tych gospodarek, które opierają się na taniej sile roboczej z Ukrainy. Wielu z nich może chcieć wrócić na Ukrainę. Dotyczy to Polski, Niemiec, Czech czy Hiszpanii. Kraj miało opuścić łącznie 5,2 mln osób. 53 proc. ukraińskich uchodźców wyraża niechęć powrotu do ojczyzny. Odsetek ten się zmniejsza. Natomiast nie wiadomo czy do Europy nie będą chcieli przyjechać Ci, którzy dotychczas nie mogli wyjechać. Autor nie zwraca tutaj uwagi na potencjalny problem po zawarciu pokoju – masowego przyjazdu także do Polski weteranów wojennych, którzy mogą mieć różne zaburzenia i choroby psychiczne związane ze stresem pourazowym, który powstał u nich na wojnie. Już teraz przedsiębiorcy w Polsce zmagają się problemem odpływu Ukraińców do innych krajów. W 2023 roku pracowało ich w Polsce 700 tys., a obecnie liczba spadła do 600 tys., gdyż wielu z nich wyjechało do Niemiec. Zamiast nich przyjeżdżają do Polski pracownicy Indii, Nepalu, Bangladeszu. Tak jak autor pisze, że do wszystkich prognoz należy podchodzić z dystansem, to tym bardziej powinno się w taki sposób podchodzić do sprawy odbudowy Ukrainy przez polskie firmy. Jeśli w tak ogromnej awanturze mieliśmy być tylko jako hub logistyczny, dostawca broni, ściąganej nawet bezpośrednio z magazynów to nie można liczyć na to, aby Polska miała być w większej skali dopuszczona do tego aby zarobić na tym, by odbudowywać to, co zniszczono, a do czego doprowadziły także polskie rządy, podżegające do wojny.
